Station Zoutkamp: Eindpunt van de Marnelijn
Aan de toepasselijk genoemde Stationsstraat staat het stationsgebouw van Zoutkamp. Het station is gebouwd in 1920 als eindpunt van de lijn Winsum-Zoutkamp. Deze spoorverbinding heette “de Marnelijn” en liep via Eenrum, Wehe den Hoorn, Leens en dan over Ulrum met een bocht richting Zoutkamp.
Het tracé van de Marnelijn
Het nieuwe stationsgebouw van was behoorlijk groot voor het kleine en en krappe Zoutkamp. In het midden van het gebouw was een dwarsstuk met aan de rechterkant een hoge vleugel. Aan de andere kant zat een kleiner gedeelte met een aflopend dak. Onder de dakgoten van deze stations (nu nog te zien in Leens en Ulrum) zit een gemetselde rollaag, wat ook in de kleine bijgebouwen is terug te vinden.
Het station van Zoutkamp, 1930
Ook het stationsgebied was vrij groot, het was natuurlijk het eindpunt van de lijn. Hier konden de treinen dan ook keren op een draaischijf. Naast de reizigers voor de veerboot naar Schiermonnikoog, had Zoutkamp ook behoorlijk wat (vis)industrie. De positionering aan het Hunsingokanaal is dus ook geen toeval, er was zelfs een aparte los- en laadweg.
Plattegrond van het stationsemplacement 1925
Helaas heeft de Marnelijn niet lang stand gehouden, de lijn bleek al snel niet rendabel – onder andere door het opkomen van het wegverkeer en de autobus. Al in 1938 werd besloten de Marnelijn stil te leggen en met een viertal buslijnen door te gaan. Toch werd de Marnelijn tijdens de Tweede Wereldoorlog weer even in dienst genomen, omdat benzine schaars werd.
De Marnelijn haalde in oktober 1940 het landelijke nieuws. Op een mistige ochtend botste de trein vanuit Zoutkamp op een autobus. Dit gebeurde bij Ranum, even boven het eindstation Winsum. Bij de botsing vielen dertien doden.
Op 26 oktober 1942 viel uiteindelijk écht het doek voor de Marnelijn, want de Duitse bezetter had besloten de rails op te breken om de spoorstaven elders te kunnen gebruiken. Nadat de lijn was opgegeven, namen de bussen van de Marnedienst het vervoer over.
Een oud-bewoner van station Zoutkamp, de heer Landman vertelt: “Ik had hier in de jaren ’70 een scheepswerfje. Het bijgebouwtje met de toiletten was omgebouwd tot laswerkplaats, in het station stonden ook nog machines. In 1977 is het dak afgebrand door kortsluiting. We hebben toen de bovenverdieping ervan afgesloopt”.
Het stationsgebouw van Zoutkamp, 1970
Het station is nu een woonhuis en ziet er heel modern uit. Weinig doet meer denken aan een stationsgebouw. Er is ook nog een bijgebouwtje dat er nu nog staat. Verder was er nog een remise, een kolenbunker en een draaischijf.
De stationsgebouwen van Ulrum, Leens en Zoutkamp staan er ook nog altijd en er zijn hier en daar nog een aantal bruggenhoofden te zien waar de spoorlijn ooit liep.