De eerste vermelding van een brandweer in Zoutkamp stamt uit 1937, er was naar alle waarschijnlijkheid een handbrandspuit beschikbaar, details ontbreken helaas. In de verdere jaren is er veel gebeurd rondom de brandweer. Zoutkamp zat regelmatig zonder brandweer en wat er al was was vaak niet al te best.

De brandweer na de oorlog

Na de Tweede Wereldoorlog waren er in Zoutkamp grote problemen met het blusmaterieel. In 1946 is daarom de brandspuit van Ulrum verplaatst naar Zoutkamp. Deze ‘nieuwe’ spuit was helaas ook in slechte staat. Het was gemonteerd op een te smal en te hoog chassis met houten wielen en ijzeren banden. Nagenoeg alles was versleten en de capaciteit van de pomp was ver beneden de maat. Herstellen was geen optie dus werd deze brandspuit in 1947 alweer van de hand gedaan.

Brandweer zonder materiaal

Pas in 1948 werd geconstateerd dat het Zoutkamper korps geheel zonder blusmateriaal zat, daarnaast was de uitrusting van de manschappen ver onder de maat. Zoutkamp was volgens de nieuwe brandweercommandant G.J.Tuit hard toe aan een nieuwe brandweerauto. Het dorp was namelijk dicht bebouwd en had inmiddels veel inwoners. In 1950 werd de oude autospuit (de T-Ford) van Wehe naar Zoutkamp verplaatst.

Stallings- en materiaalperikelen

Het lukte eerst niet om voor de brandspuit in Zoutkamp een vaste stalling te huren. De gemeente Ulrum had een perceel grond direct bij de haven in aan de Hellingstraat bij het Hunsingokanaal, ten noorden van de plek waar nu het vissershuisje van Tjark Visser staat. Op die plek was in en na de oorlog een bergplaats voor karren en er was daar nog een onbebouwd gedeelte over. Op voorstel van gemeentearchitect Ruitenbeek werd daar in 1946 een kleine halfsteense aanbouw bijgebouwd. Hier kon de brandspuit in worden ondergebracht. Er werd ook direct een elektrische drooginstallatie gekocht voor het kunnen drogen van de brandslangen. De plek aan het Hunsingokanaal voldeed blijkbaar niet. Waarschijnlijk was het gebouw te krap bemeten voor de grotere brandspuit die in 1950 in gebruik werd genomen. Dat jaar werd aan de S.H. Woldringhstraat, ten oosten van het bedrijf Bolt en Visser, een ijzeren loods gebouwd en er werd toen ook extra slangenmateriaal aangeschaft.

Werken met afgedankt materiaal

De T-Ford bleek technisch in een erg slechte staat en is in 1953 alweer weggedaan. Het heeft er alle schijn van dat in die jaren met brandspuiten wat heen en weer is geschoven. Uit mondelinge informatie is vernomen dat de Dodge Beep van Wehe ook een tijdje in Zoutkamp heeft gestaan. Toen in 1955 in Leens een nieuwe brandweerauto kwam, verhuisde de oude afgedankte Opel Blitz naar Zoutkamp. Ook deze auto vertoonde allerlei gebreken. Omdat het onverantwoord was dat Zoutkamp totaal zonder brandweer kwam te zitten is in 1956 gekozen om geld te steken in een opknapbeurt. Uiteindelijk heeft de Opel Blitz het nog tot 1965 volgehouden.

Stallingsruimte

De ijzeren loods bleek erg koud en vochtig. In 1958 werd geïnvesteerd om de loods te voorzien van verwarming, maar dat bleek ook geen goede oplossing te zijn. In de zomermaanden had de busmaatschappij NV Marnedienst voldoende ruimte beschikbaar om dan aan de brandweerauto onderdak te bieden. In 1964 was het zo ver dat er een schetsplan lag voor een nieuwe garage, maar een geschikte locatie was nog niet gevonden.

Nieuwe brandweer, autostalling en brandalarmering

In 1964/1965 kwam er een nieuwe brandweerauto ter vervanging van de Opel Blitz. Een Commer met een Ziegler pomp.
De brandmelding en alarmering vonden vanaf 1 maart 1956 plaats bij café Ozinga aan het Dorpsplein 1 waar ook de sirene was geplaatst. Vanaf ongeveer 1960 werd de brandweerauto ’s winters in de garage bij dit café gestald. In 1975 liet de nieuwe eigenaar H.P.Wijbenga (van de Zeearend) de bestaande garages zodanig verbouwen dat er een garage kwam voor de brandweer die voldeed aan de eisen van die tijd.

Modernisering onder druk

Zoutkamp was rond 1980 weer toe aan een nieuwe brandweerauto. De Commer was inmiddels 15 jaar in gebruik en door slijtage amper meer te gebruiken. Bij een brand in Houwerzijl deed de pomp het niet zodat er niet kon worden geblust. Het korps Oldehove hielp de Zoutkamper collega’s letterlijk uit de brand. Na dit dieptepunt besloot het hele Zoutkamper korps uit onvrede over het materieel hun ontslag aan te bieden. Het gemeentebestuur koos echter eieren voor hun geld en besloot vlot om een nieuwe brandweerauto aan te schaffen. Dit werd de Mercedes 1017 F *, met een Ajax-Ziegler opbouw. De nieuwe auto is 23 december 1982 officieel in gebruik genomen.

1982 BF-59-YG ZK 1e mercedes

Weer nieuwe onderkomens

De locatie aan het dorpsplein was erg klein, om uit te rukken moest éérst de auto uit de garage voordat er ruimte was om om te kleden. Bij festiviteiten met Pinksteren en andere evenementen ondervond de brandweer ook hinder en oponthoud tijdens uitrukken.Toen Wijbenga in 1986 de huur verhoogde werd direct uitgekeken naar een ander onderdak voor de brandweer. De keuze viel op een gedeelte van de GADO-garage aan de Wilhelminastraat, hier kon werd ook direct een instructieruimte in gebouwd.

48. Oude kazerne Zoutkamp

Ook het onderkomen aan de Wilhelminastraat bleek geen permanente plek te zijn. Mede wegens de komst van een manschappenbus (Ford Transit) in 1998 en het groeiende aantal brandweermannen werd de kazerne toch wel weer erg krap.

12. ZOUTKAMP 34528 pm ford transit 100 L 2.5 D 1998 51-VD-VG_001

Lang is gezocht naar een goede locatie voor de nieuwe brandweerkazerne. Zo werd er gesproken over een kazerne waar nu de ijsbaan is, aan de Menneweersterweg bij Vierhuizen, in de Arriva garage en naast de Strandweg tegenover Heiploeg. Geen van deze locaties heeft het gehaald en uiteindelijk is besloten om de huidige kazerne aan de Marnestraat 3, eveneens een oude GADO-garage, te kopen van M.J.van der Ploeg. Het pand is volledig verbouwd en gemoderniseerd. Op 20 mei 2006 werd de brandweerkazerne officieel in gebruik genomen. Dankzij de extra ruimte kon ook nog de langgekoesterde wens voor een brandweerboot in vervulling gaan. Op 20 juni 2006 werd de nieuwe brandweerboot (Type Twister) dan ook in officieel overhandigd aan het korps, tijdens de opening van de kazerne.

 

 h32. Zoutkamp kazerne

 boot

 

Bijzondere omstandigheden Lauwersmeergebied

Het lag in de lijn der verwachting dat Defensie, met het enorme oefenterrein, zelf een brandweerauto zou aanschaffen. Na een bosbrand op het terrein in 1989 bleek dat nog niet het geval was, daarbij kon de brandweerauto slecht omgaan met de zanderige paden en kwam hopeloos vast te zitten. In 1993 kreeg het korps dan ook een nieuwe tankautospuit, de vierwielaangedreven Mercedes Benz 1222 AF met een opbouw van Doeschot-Rosenbauer.

10. ZOUTKAMP 548 ts MB 1222 AF d-r 1993 VV-15-RK_001

De nieuwe brandweerwagen is door de gemeente De Marne én het Ministerie van Defensie betaald. De oude Mercedes is verplaatst naar Eenrum. Deze financieringsconstructie is in 2009 herhaald toen de Zoutkamper Brandweer de huidige auto kreeg, de Volvo FM met een Mucar opbouw. De oude Mercedes is verkocht aan de organisatie van de stichting Bosbrandweer Noord Nederland.

dsc_0007

Eveneens in 2009 is de nieuwe manschappen-materieel auto in gebruik genomen. De Ford Transit maakte plaats voor een extra hoge, vierwiel aangedreven Mercedes Sprinter.

13. ZOUTKAMP 34528 PM MB 315 CDI 4X4 2008 31-VXS-5_002

Van brandweer de Marne naar Veiligheidsregio Groningen

De overheid heeft, tegen de wil van de gemeente de Marne in, het vormen van veiligheidsregio’s verplicht. Deze omschakeling is vanaf 1 januari 2014 een feit.

* Het bronboek geeft aan dat dit een vierwiel aangedreven auto was. Dit is onjuist.

 Deze tekst grotendeels is overgenomen (en waar nodig aangevuld en aangepast) uit het boek ‘Van brandweer de Marne naar Veiligheidsregio Groningen’ (ISBN: 978-94-6048-023-2). In 2013 uitgegeven door Uitgeverij Vliedorp. Het boek is het afscheidscadeau aan de brandweerlieden en oud brandweerlieden vanuit de Gemeente de Marne.