Deel 1: Over de Hollandse Garnaal

Vers gekookte hollandse garnalen

Vers gekookte hollandse garnalen

De Hollandse garnaal, ook wel noordzeegarnaal of grijze garnaal (Crangon crangon) is een kreeftachtige uit de orde van tienpotigen en is in Nederland en België de bekendste garnalensoort. De lengte is ongeveer 5 tot 7, maximaal 9 centimeter en de kleur is grijs tot bruin met een onregelmatige vlekjestekening. De garnaal kan van kleur veranderen om zich aan te passen aan de ondergrond en is dan nagenoeg onzichtbaar.

De noordzeegarnaal komt veel voor in kustwateren met een zanderige tot slibberige ondergrond. De garnaal foerageert ’s nachts over de bodem en graaft zich overdag in zodat alleen de ogen en voelsprieten uitsteken. Het is een alleseter die zowel plantaardig materiaal, aas evenals prooidieren als borstelwormen eet.

De ZK43 in de haven van Lauwersoog

De ZK43 in de haven van Lauwersoog.
Foto van: R. van der Griend

Er zijn in Nederland ongeveer 200 garnalenvissers actief. De grootste garnalenhaven is Lauwersoog, waar ook de ongeveer 30 schepen tellende Zoutkamper vloot ligt. Garnalen worden het hele jaar door gevangen, met een duidelijke piek in de herfstmaanden.

 

Lossen van garnalen op Lauwersoog, ZK37 (2002).

Lossen van garnalen op Lauwersoog, ZK37 (2002).

Een garnalenkotter is gemakkelijk te herkennen aan de kookpot en de zeef aan boord. Garnalen worden dan ook direct aan boord gekookt, hierdoor krijgen ze de mooie roze kleur, en de kromming van de rug. Voordat de garnalen gekookt zijn, is de kleur van de garnaal grijs, vandaar ook de naam Grijze Garnaal.

 

Natuurlijk is de Hollandse Garnaal niet het enige soort garnaal. Wereldwijd zijn er dan ook ongeveer 1.950 verschillende garnalensoorten te vinden, waarvan er ongeveer 300 gebruikt worden voor consumptie.

 

Kisten met gekookte hollandse garnalen in het ruim van de ST21 (2003)

Kisten met gekookte Hollandse garnalen in het ruim van de ST21 (2003)

Naast de kleur en de afmetingen verschilt de Hollandse Garnaal vooral door zijn smaak met de andere garnalensoorten. De smaak van de buitenlandse ‘roze’ garnalen is minder uitgesproken. De Hollandse Garnaal staat zelf in de top 10 van de commercieel belangrijkste soorten met een aanvoer van 25 tot 35.000 ton per jaar. Door hun kleine formaat zijn de Hollandse garnalen moeilijk te pellen. Het intensieve pelwerk heeft uiteraard invloed op de prijs.

De meeste garnalen worden nog altijd in het buitenland gepeld maar sinds een aantal jaren doen de pelmachines hun opkomst.